Πέθανε στις 22 Ιουλίου 2021 η σημαντική ηθοποιός μας Μάγια Λυμπεροπούλου. Γεννήθηκε το 1940, μεγάλωσε και έζησε στα Πατήσια. Παράλληλα με τις σπουδές της στη Νομική, σπούδασε υποκριτική στη Σχολή του Κάρολου Κουν, ενώ ευτύχησε να ερμηνεύσει σπουδαίους ρόλους στο Θέατρο Τέχνης, μα όχι μόνο.
Μοιράστηκε με τη δική μας Εύα Κοταμανίδου κάπου δέκα χρόνια όνειρα και καημούς στο ίδιο καμαρίνι του Κουν και ήταν γι’ αυτό που χάρηκε τριπλά για τη συμμετοχή της Εύας στον “Θίασο” του Αγγελόπουλου.
Σκέφτηκα να ξεπροβοδίσουμε τη Μάγια Λυμπεροπούλου με ορισμένα που έστειλε από τη Γαλλική πρωτεύουσα όπου βρισκόταν για κάποια χρόνια μετά το 1970, αναφέρονται στο θέμα του τίτλου και δημοσιεύτηκαν στο εβδομαδιαίο περιοδικό Πολιτικά Θέματα (βλ. αριθ. φύλλου 54, 26 Ιουλίου-1 Αυγούστου 1975):
“Τούτες τις μέρες στο Παρίσι, το χαίρομαι πολύ να ‘μαι Ελληνίδα. Δυο στους τρεις Γάλλους με ρωτάνε αν είδα τον “Θίασο” του Αγγελόπουλου, αν τον γνωρίζω και τι σκέφτομαι για την δουλειά του. …
… πρόκειται για έναν ουσιαστικό θρίαμβο του Ελληνικού κινηματογράφου, κρίνοντας από την ποιότητα της υποδοχής που ‘χε στο Παρίσι η ταινία του. … Για του λόγου μου το αληθές μεταφράζω μια από τις κριτικές που δημοσιεύτηκε στο διμηνιαίο περιοδικό Κινηματογράφος ’75 – από τα πιο έγκυρα κατά τη γνώμη μου. Την υπογράφει ο Ζαν Λου Πασσέκ:
“… βέβαια για σκηνοθέτες σαν τον Μπέργκμαν, τον Γιαντσό, τον Βάιντα, τον Χέρτσοκ και τους αδελφούς Ταβιάνι, δεν πρόκειται πια παρά για επιβεβαιώσεις. Για πάρα πολλούς όμως η ταινία “Ο Θίασος” του Θόδωρου Αγγελόπουλου υπήρξε μια αποκάλυψη, κι αυτό γιατί οι δημοσιογράφοι είναι είτε ξεχασιάρηδες είτε οκνηροί. Αλλιώς θα θυμόντουσαν πως από τις δυο κιόλας πρώτες ταινίες του, “Αναπαράσταση” και “Μέρες του ’36”, διαγραφότανε ένας σκηνοθέτης πρώτου μεγέθους. Πάνε δύο χρόνια τώρα που έγραφα σ’ αυτήν εδώ τη στήλη πως οι “Μέρες του ’36” μού φαίνονταν μια αξιοθαύμαστη ταινία. “Ο Θίασος” έκανε την εντύπωση πραγματικής βόμβας και αναρίθμητες είναι οι εφημερίδες που, την ημέρα που παιζόταν η ταινία στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών, λησμόνησαν τελείως ν’ ασχοληθούνε με τις ταινίες του επίσημου συναγωνισμού [του Φεστιβάλ των Καννών]. Βλέπετε τούτο το έργο-ποταμός (4 ώρες προβολής), διαθέτει υλικό από εκπλήξεις.
Το σενάριο πρώτ’ απ’ όλα, είναι εύρημα ευφυΐας. Η αφήγηση της πολιτικής ιστορίας της Ελλάδος αό το 1939 ίσαμε το 1953, μέσα από τις περιπλανήσεις ενός μικρού θιάσου που παίζει στα χωριά ένα βουκολικό έργο του 19ου αιώνα με συνεχείς αναφορές στον μύθο των Ατρειδών, ήταν ένα στοίχημα που το κέρδισε πέρα για πέρα. Οι πολιτικές περιπέτειες μιας χώρας, που γνώρισε τόσες επιδρομές και ξένες κατοχές (ιταλική, γερμανική και βρετανική), όσο κι εσωτερικές αναταραχές (δικτατορία, κομμουνιστική εξέγερση, δεξιο-βασιλόφρονο καθεστώς), μελετώντας μέσα από την περιοδεία των ηθοποιών που ζούνε τις άμεσες αντινομίες παίζοντας – στην κυριολεξία του όρου – με τις συμβολικές αναφορές στις αρχαίες τραγωδίες. Έτσι η Ηλέκτρα (Εύα Κοταμανίδου) και ο Ορέστης είναι βέβαια ηθοποιοί, αλλά και μεταφορικά ηθοποιοί θεατές του σπαραγμένου κόσμου που συναναστρέφονται δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια. Η πολιτική διάλεξη του Αγγελόπουλου είναι σαφής. Η ταινία του κυλάει σαν ένα τεράστιο επιβλητικό ποτάμι που σαγηνεύει. Σπάνιο πράγμα ταινία τεσσάρων ωρών να μη δίνει καθόλου την εντύπωση του παρατραβηγμένου. Αντίθετα μάλιστα, ο “Θίασος” από την πρώτη κιόλας εικόνα ίσαμε την τελευταία μάς κρατάει αδιάκοπα αιχμαλώτους, με διάσπαρτες τις εξαιρετικά δυνατές στιγμές. …”
Το γεγονός λοιπόν του Φεστιβάλ [των Καννών], συνέβη στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών. Η Ελλάδα, παραλείποντας να παρουσιάσει μια ταινία στα πλαίσια του επίσημου συναγωνισμού, έχασε μια μοναδική ευκαιρία σίγουρης επιβράβευσης”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
