Ο Παναγιώτης Βουγιούκας γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 2 Φεβρουαρίου 1818 και πέθανε στο Φάληρο στις 24 Ιουνίου 1889. Ήταν γιος του Γεωργίου Βουγιούκα για τον οποίο ο Στέφανος Ξένος σημείωσε στην εφημερίδα Ακρόπολις την 29η Ιουνίου 1889 ότι “ήτο πλούσιος κτηματίας εν Σμύρνη, εγκαταλείψας δε τα πάντα, κατά τη μεγάλη σφαγή της πόλεως εκείνης, ήλθεν εις Πελοπόννησον δια να μετάσχη του ιστορικού Αγώνος (του 1821)”.
Ο Παναγιώτης Βουγιούκας κατετάχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από όπου απεφοίτησε το 1839. Το 1840 ανεχώρησε ως υπότροφος του Κράτους για ανώτερες σπουδές στη Μεταλλειολογική Ακαδημία εν Φράιμπουργκ της Σαξονίας και Φυσικομαθηματικές σπουδές στο Βερολίνο. Επανεθλών στην Αθήνα την 1η Ιανουαρίου 1846, σταδιοδρόμησε στη δημόσια υπηρεσία, αρνηθείς την εργασία σε ιδιωτικές επιχειρήσεις όποτε του επροτάθη κατά τη διάρκεια μιας σχεδόν πεντηκονταετίας. Η επιστασία των ορυκτών της Μήλου και της Νάξου υπήρξε αντικείμενό του ενώ το 1855 του εζητήθη να συντάξει “πραγματείαν περί των εν Ελλάδι υπαρχόντων μετάλλων περί ορυκτών αφού μελετήσει τις σχετικές εκθέσεις που βρίσκονταν στα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών αλλά και στο Πανεπιστήμιο. Το 1856 εξεδόθη σε τεύχος 51 σελίδων η εν λόγω πραγματεία με τίτλο Περιληπτική περιγραφή των μέχρι τούδε γνωστών εν Ελλάδι ορυκτών, στον πρόλογο της οποίας μεταξύ άλλων σημειώνεται: “… συνέταξα την συλλογήν των μέχρι σήμερον γνωστών εν Ελλάδι ορυκτών, αρυσθείς τας πληροφορίας εκ διαφόρων πηγών, ως παρακατιόν μνημονεύονται, συγγραφέων τε και περιηγητών και περιορίσας επί πλειόνων την περιγραφήν εις μόνον το είδος, τον τόπον και τον τρόπο εμφανίσεώς των”. …
Τα παραπάνω και πλήθος ακόμη αντικειμένων δραστηριότητας του Παναγιώτη Βουγιούκα αποτυπώνονται στο Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικόν Λεξικόν Βοβολίνη. Οι Διεθνείς Εκθέσεις των Παρισίων στα 1867 (*) και το 1878, της Βιέννης το 1873, το ηφαίστειο της Θήρας και η μεταγλώττιση περί θηραϊκής γης πραγματεία, οι αλυκές, η προστασία των μεταλλορύχων, η νομοθεσία των μεταλλείων κά.
Ο Παναγιώτης Βουγιούκας υπήρξε μέλος της επί της εμψυχώσεως της εθνικής βιομηχανίας επιτροπής, της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, του “Παρνασσού”, της επιτροπής για την φυσική εξέταση της Αττικής, της εταιρείας υγιεινής, κά.
Επί τω θανάτω του Παναγιώτη Βουγιούκα δημοσιεύτηκαν σημειώματα στον τύπο των Αθηνών (Νέα Εφημερίς, 25 Ιουνίου 1889, Ακρόπολις 29 Ιουνίου 1889, Χώρα 28 Ιουνίου 1889), ενώ το Ημερολόγιον του Κ.Φ. Σκόκου δημοσίευσε βιογραφία του.
Για τον Παναγιώτη Βουγιούκα έχει σημειωθεί από τον Στέφανο Ξένο: “Πας έτερος εις την θέσιν του, άνευ καταχρήσεων ή ενοχοποιήσεως της τιμής του, ήθελεν αποθάνει πλούσιος. Ο Παναγιώτης Βουγιούκας απεβίωσε πενέστατος”.
Παρά ταύτα η προς αυτόν συμπεριφορά δεν ήταν η οφειλόμενη, ο κομματισμός επίκρανε τα γηρατειά του, αλλά και η συμπεριφορά των συναδέλφων του το ίδιο.
Η Λήδα Παπαστεφανάκη στο έργο της Η Φλέβα της Γης. Τα Μεταλλεία της Ελλάδας 19ος-20ος αιώνας, Εκδόσεις Βιβλιόραμα 2017, σελ. 166, επισημαίνει το γεγονός ότι ο κοινωνικά προβεβλημένος μεταλλειολόγος Ανδρέας Κορδέλλας σε μελέτη του με τίτλο Η Ελλάς εξεταζομένη γεωλογικώς και ορυκτολογικώς, Αθήνα 1878 δεν κάνει οποιαδήποτε αναφορά στο προγενέστερο έργο του Παναγιώτη Βουγιούκα.
(*) Στις 8 Μαΐου 1865 ο Παναγιώτης Βουγιούκας ορίστηκε μέλος της επιτροπής που θα προετοίμαζε τη συμμετοχή της Ελλάδος στην έκθεση των Παρισίων του 1867, στην οποία και εργάστηκε σχεδόν μια διετία – στο Βιογραφικό Λεξικό Βοβολίνη σημειώνεται σχετικά: “Μετά δε την λήξιν της αποστολής του, ο τότε Υπουργός Εσωτερικών Αλέξανδρος Κουμουνδούρος εξέφρασε προς τον Παναγιώτη Γ. Βουγιούκαν, κατ’ εντολή του Γεωργίου Α’, απόλυτον βασιλικήν ευαρέσκειαν, “δια τον ζήλον και τους κόπους ους κατέβαλε προς εκτέλεσιν της ανατεθείσης αυτώ εντολής”. Εις ιδιοχείρους σημειώσεις σχετικάς με το έργον του τούτο, ο Βουγιούκας αναφέρει: “Συνέλεξα και απέστειλα εις Παρισίους 130 περίπου ευμεγέθη μάρμαρα και ορυκτά, συνοδεύσας ταύτα και με περιγραφήν”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
