Η Εσπεράντο είναι μια γλώσσα διεθνής, που τη σημασία της αντιλήφθηκε η ΟΥΝΕΣΚΟ (βλ. τη σχετική απόφασή της της 10ης Δεκεμβρίου 1954). Την αντιλήφθηκε και η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης σχεδόν παμψηφεί, την πρότεινε ως κοινή πανευρωπαϊκή γλώσσα με ένα σχέδιο πειραματικής στην αρχή διδασκαλίας και ορισμένα σχολεία των κρατών μελών και βαθμιαίας ύστερα εισαγωγής της στις διεθνείς σχέσεις μέσα στην Ευρώπη.
Αριστούργημα λογικής και απλότητος χαρακτήρισαν την Εσπεράντο 40 μέλη της Γαλλικής Ακαδημίας στην απόφασή τους της 1ης Ιουνίου 1929, ενώ ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ κ. Κόλινσον είπε για την Εσπεράντο ότι είναι γλώσσα πανευρωπαϊκή, διότι συνδυάζει την εύκολη γραμματική της αγγλικής, το βάθος της γερμανικής, τη μελωδικότητα της ιταλικής και την κομψότητα και χάριν της γαλλικής. Το 20% των λέξεων είναι ελληνικής ετυμολογίας.
Όσα παραπάνω σημείωσα άντλησα από δημοσίευση του Σωκράτη Σακελλαρόπουλου με τίτλο “Το γλωσσικό πρόβλημα στην Ενωμένη Ευρώπη και η λύση της Εσπεράντο”, που δημοσιεύθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1972 στο σοβαρό περιοδικό Οικονομικός Ταχυδρόμος.
Από την ίδια δημοσίευση είναι και όσα ακολουθούν:
“Η Εσπεράντο έχει ιστορία 83 ετών μέχρι σήμερα. Έχει αναπτύξει κατά το χρονικό αυτό διάστημα πλούσια φιλολογία. Σε περισσότερες από 30.000 ανέρχονται οι εκδόσεις της ποικίλων πρωτοτύπων και μεταφρασμένων έργων, μεταξύ των οποίων είναι ο Όμηρος, η Αγία Γραφή και τα σπουδαιότερα αριστουργήματα των εθνικών φιλολογιών. Εκδίδονται τακτικά περί τα 150 περιοδικά και φιλολογικές και επιστημονικές επιθεωρήσεις. Και το σπουδαιότερο, έχουν εκδοθεί 127 λεξικά στην Εσπεράντο επιστημονικής και τεχνικής ορολογίας, ενώ είναι ζήτημα αν εθνική γλώσσα έχει να παρουσιάσει τέτοιον αριθμό στον κλάδον αυτόν. Σε περισσότερα από 1.000 σχολεία διδάσκεται η Εσπεράντο, μεταξύ των οποίων είναι 40 πανεπιστήμια και ανώτατες σχολές. Από πέρυσι διδάσκεται και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Την ευρεία χρήση της μαρτυρεί και το γεγονός ότι την χρησιμοποιούν και 20 ξένοι ραδιοσταθμοί για τακτικές εβδομαδιαίες εκπομπές. …
Η Ελλάς έχει την τιμήν ότι πρώτη εφήρμοσε την υποχρεωτική διδασκαλία της διεθνούς γλώσσας το 1910 στα Σχολεία της Σάμου, το παράδειγμά της δε ακολούθησαν αμέσως και άλλα κράτη. Επίσης η Εσπεράντο διδάχθηκε από το 1928 και έπειτα επί 35 χρόνια σε πολλά σχολεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης ως προαιρετικό μάθημα”.
Προσωπικά μπορώ να βεβαιώσω πως στο Γυμνάσιο της Νέας Φιλαδέλφειας τα χρόνια του ‘50 διδαχτήκαμε την Εσπεράντο από καθηγητή ευγενή και σεβάσμιο στη μορφή και τα χρόνια. Ίσως στο Αρχείο του Γυμνασίου μας να έχει σωθεί το όνομά του και άλλα στοιχεία γι’ αυτόν.
Έχω δε τη γνώμη πως όσα παραπάνω σημείωσα δεν είναι χρήσιμα μόνο για την απλή γνώση της ιστορίας…
Κώστας Π. Παντελόγλου
