Πληροφορήθηκα πως ο αρχαιολόγος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νικόλας Φαράκλας πέθανε – διάβασα όσα έγραψαν συνάδελφοί του στην αρχαιολογία ή το πανεπιστήμιο, αλλά και μαθητές του.
Τι θα είχα σ’ αυτά να προσθέσω;
Μα ό,τι έγραψα γι’ αυτόν στη χειρόγραφη επί του παρόντος εργασία μου με τίτλο Σελίδες πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας. Γύρω από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967, στο σημείο που αναφέρομαι στο περιοδικό Ένα – Δύο, που ψυχή του ήταν ο φίλος μου Αντρέας Λεντάκης της Νεολαίας της ΕΔΑ και των Λαμπράκηδων, και ένας εκ των συνεργατών ο Νικόλας Φαράκλας…
Αντιγράφω τα σχετικά αποσπάσματα:
1
“Τρεις έννοιες της κουλτούρας” του Τ.Σ. Έλιοτ – “Κωμωδία και Επανάσταση” της Τζοάν Χόλντεν – “Η Τέχνη των Τούρκων” του D.T. Rice (σε μετάφραση και εισαγωγή του Νικόλα Φαράκλα) συγκροτούν την ενότητα της Αισθητικής του τεύχους Ένα (σελ. 58-98).
Έχε θαρρώ μια σημασία να μεταφέρω εδώ μερικά απ’ όσα η μεταφράστρια του κειμένου της Τζόαν Χόλντεν Αγγέλα Βερυκοκάκη-Αρτέμη είχε σημειώσει. …
Και ακόμη μερικά του Νικόλα Φαράκλα, που αναφέρονται στον D.T. Rice ως έναν από τους αρμόδιους επιστήμονες της τότε εποχής, επειδή – όπως σημείωνε – “υπήρξε βαθύτατος γνώστης της βυζαντινής και της ισλαμικής τέχνης και η ευρύτητα των ενασχολήσεών του αποκλείει κάθε είδος μονόπλευρης αντίληψης που θα έτεινε να μειώσει τη σημασία της μιας για να προβάλει τη σημασία της άλλης”.
Την ενότητα της Αισθητικής ακολουθούσε εκείνη της παρουσίασης βιβλίων – προηγούνταν η παρουσίαση του βιβλίου του A. Andrews The Greek Tyrants (Οι Έλληνες τύραννοι), σε μετάφραση-εισαγωγή-σχόλια Νικόλα Φαράκλα, σελ. 99-125, που πρωτοεκδόθηκε το 1956 – και ακολουθούσε η παρουσίαση δύο βιβλίων από τον Θανάση Παπαδόπουλο (σελ. 126-148): το ένα ήταν του Βασίλη Κρεμμύδα Το εμπόριο της Πελοποννήσου στον 18ο αιώνα (1715-1792) και το άλλο του Κωστή Μοσκώφ, Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα. Ιδεολογία του μεταπρατικού χώρου, εκδοθέντα και τα δύο το έτος 1972″.
2
“Του Στρατή Τσίρκα ήταν το πρώτο από τα τρία κείμενα της ενότητας Αισθητική (του τεύχους Δύο), τίτλος του “Στο εργαστήρι του μυθιστοριογράφου. Τα ημερολόγια μιας τριλογίας” (σελ. 3-18). Οι σελίδες του κειμένου αυτού του Στρατή Τσίρκα είχαν δημόσια αναγνωστεί στο Ινστιτούτο Γκαίτε της Αθήνας στις 13 Ιανουαρίου 1972 και στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Θεσσαλονίκης στις 5 Απριλίου 1973 0 δεύτερο κείμενο αυτής της ενότητας ήταν το με τίτλο “Η τάξη και η ελίτ” του Τ.Σ. Έλιοτ σε μετάφραση Μαρίας Λαϊνά (σελ. 58-69) – και το τρίτο του Νικόλα Φαράκλα με τίτλο “Σκέψεις για το σύστημα των τύπων του Ελληνικού Καραγκιόζη” (σελ. 70-79).
Προφανώς η σημειούμενη στο Ένα και στο Δύο διεύθυνση του Νικόλα Φαράκλα (Μάιος 1973 και Ιούλιος 1973 αντίστοιχα) “Τρωάδος 283, Ν. Φιλαδέλφεια”, επιβάλλει μια προσπάθεια διερευνήσεως της σχέσης του Νικόλα Φαράκλα με την πόλη μας.
Κώστας Π. Παντελόγλου
