Και καλά με την πρώτη ματιά στα της κήρυξης του πολέμου, της επιστράτευσης και του μετώπου – δεν πρέπει ωστόσο να στρέψουμε το βλέμμα μας, την προσοχή μας και στα μετόπισθεν, πώς δηλαδή εξελίχθηκαν τα πράγματα γενικότερα και ειδικότερα στην πόλη μας, τη Νέα Φιλαδέλφεια;
Λοιπόν, και εδώ στις επτά το πρωί κτύπησαν οι σειρήνες συναγερμό, εγκατεστημένες στο 2ο Δημοτικό Σχολείο, το Σχολείο το Μεγάλο – και εδώ κυκλοφόρησε η δεύτερη έκδοση των εφημερίδων και εκείνη της επόμενης ημέρας, που πληροφόρησαν για τα καθέκαστα μαζί με τις πρώτες οδηγίες των Αρχών για την αντιμετώπιση ζητημάτων της καθημερινής ζωής ενόψει των νέων συνθηκών· στις σελίδες των εφημερίδων Ελεύθερον Βήμα, Έθνος, Πρωΐα, Καθημερινή, Ασύρματος κά. που διάβαζαν και οι κατοικούντες στη Νέα Φιλαδέλφεια, είχαν καταχωρηθεί οι οδηγίες αυτές αναλυτικά ή συνοπτικά ή και ολόκληρες οι σχετικές εγκύκλιοι – τα καθέκαστα είχαν φυσικά πληροφορηθεί πρωτύτερα οι κάτοχοι ραδιοφώνου, που δεν ήταν πολλοί…
Οι Φιλαδελφειώτες και οι Φιλαδελφειώτισσες όλων των ηλικιών, πήραν, θα λέγαμε, το ίδιο εκείνο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940 και “γνώση” πραγματικού πολέμου – η αεροπορία της φασιστικής Ιταλίας αφού βομβάρδισε την πόλη των Πατρών, που είχε εξ αυτού 50 νεκρούς και 100 τραυματίες, και διήλθε αναλόγως και από την Κόρινθο, κατέληξε να στριφογυρίζει πάνω από την πρωτεύουσα προς τρομοκράτηση των κατοίκων της και βομβάρδισε το γειτονικό της Νέας Φιλαδέλφειας Τατόι1 – ας σημειώσω πως μάλλον ανέμελα συμπεριφέρθηκαν πολλοί σ’ αυτό το γεγονός, εφόσον δεν διαπιστώθηκε εσπευσμένη ανεύρεση ασφαλούς καταφυγίου εκ μέρους τους.
Από την πρώτη μέρα του Πολέμου 1940-1941 ορίστηκαν οι ώρες λειτουργίας των καταστημάτων πωλήσεως τροφίμων (παντοπωλεία, κρεοπωλεία κλπ.), ενώ έπρεπε να πουλούν τρόφιμα μόνο για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών των πελατών τους· η πώληση τροφίμων στα σπίτια απαγορεύτηκε2. Το παντοπωλείο του Κεχαγιά, στην οδό Καισαρείας ευρισκόμενο (πίσω από το Σχολείο το Μεγάλο), το παντοπωλείο του Παντελή Καρανικόλα στην πλατεία Κωνσταντινουπόλεως, το παντοπωλείο του Ανάργυρου Κεσεμίδη στη δυτική πλευρά του Συνοικισμού, τα παντοπωλεία των Βαρβεράκηδων στην πλατεία Πατριάρχου, το παντοπωλείο του Μανώλη Βατίδη πίσω από το Γήπεδο του Ιωνικού, το κρεοπωλείο του Νικόλαου Τρυπιά, μετέπειτα Δημάρχου Νέας Φιλαδέλφειας τα χρόνια 1951-1965 στην πλατεία Πατριάρχου, το κρεοπωλείο του Σάββα στην πλατεία Κωνσταντινουπόλεως, το οπωρολαχανοπωλείο του Καμαρόπουλου στην πλατεία Πατριάρχου, το ζαχαροπλαστείο του Τάσου Χατζηπαντελή στην οδό Δεκελείας και Μυριοφύτου, το πρατήρο σιγαρέττων και κατάστημα πώλησης καφέ και ειδών περιπτέρου του Μανώλη Μακρή, αλλά και τα αρτοποιεία του Βαϊκούση στο Τέρμα (οδός Φωκών και Καππαδοκίας), του Κελάνδρια στην οδό Μυριοφύτου, μπορούσαν πλέον να μένουν ανοικτά μόνο από τις 5:30 το πρωί μέχρι τις 7:30 μετά μεσημβρίαν “εις τρόπον ώστε και οικονομία ηλεκτρικού ρεύματος να επέρχεται και πλήρης συμμόρφωσις προς τους κανονισμούς της αντιαεροπορικής αμύνης να επιτυγχάνεται”, όπως σημείωνε ανακοίνωση του Υπουργείου Διοικήσεως Πρωτευούσης και των Υφυπουργείων Δημοσίας Ασφαλείας και Εργασίας.
Σημειώνω πως τα πρώτα είδη στα οποία ετέθη ανώτατη τιμή πώλησης ήταν τα μακαρόνια χύμα ή συσκευασμένα σε πακέτα μιας ή μισής οκάς, ξεχωριστά αναφερομένων των φιδέδων κλπ. “χρησιμοποιουμένων προς διατροφήν ασθενών και παίδων”, όπως τονιζόταν στη σχετική αγορανομική διάταξη – και τα αρτίδια αρτοσκευάσματα και παξιμάδια παντός είδους και σχήματος, επίσης με σχετική αγορανομική διάταξη.
(Ακολουθεί συνέχεια)
Κώστας Π. Παντελόγλου
- Στο γειτονικό μας Τατόι θα αναφερθούμε και άλλες φορές, διότι έλαβαν εκεί χώραν γεγονότα σημαντικά κατά τη διάρκεια του Πολέμου 1940-1941.
- Η ανακοίνωση του Υφυπουργείου Αγορανομίας που τα όριζε αυτά, επικαλούμενη την κήρυξη της γενικής επιστρατεύσεως και του στρατιωτικού νόμου, τόνιζε ότι “πάσα παράβαση των ανωτέρω θα παταχθή αμειλίκτως εν τη γενέσει της”, “παρά των λειτουργούντων από σήμερον στρατοδικείων”.
