Στον Ταχυδρόμο της Αλεξάνδρειας (Αίγυπτος) της Πέμπτης 16 Οκτωβρίου 1941, στη στήλη “Της Ημέρας”, σελ. 2, σημειώθηκαν τα παρακάτω σχετικά με το επισιτιστικό ζήτημα της Ελλάδας: “Ίδιον των εγκληματιών είναι να επιρρίπτουν την ευθύνην του εγκλήματός των επί των θυμάτων των. Αυτό κάνουν τώρα οι Γερμανοί, ίνα δικαιολογήσουν τας ανηκούστους στερήσεις εις τας οποίας έρριψαν τον Ελληνικόν λαόν. Το δημοσιογραφικόν όργανον του Γκαίριγκ, η Νάσιοναλ Τσάητουγκ Essen, ασχοληθέν τελευταίως με τας δημιουργηθείσας εις τον επισιτισμόν της Ελλάδος ανυπερβλήτους δυσχερείας, απέδωσεν, άνευ ίχνους εντροπής όλην την σημερινήν κακοδαιμονίαν του Ελληνικού λαού, καθώς και την ευθύνην της εκλείψεως παντός είδους πρώτης ανάγκης και τροφίμων εν γένει, εις τους Έλληνας και μόνον τους Έλληνας. ‘Οι Έλληνες’, γράφει, ‘πταίουν εξ ολοκλήρου δια τας ελλείψεις τροφίμων, και αν λιμοκτονούν πταίουν ωσαύτως οι ίδιοι, διότι ο καθείς εξ αυτών ενδιαφέρεται δια τον εαυτόν του, και μηδέποτε δια τα προκύψαντα εις την Ελλάδα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα’! – Εις απάντησιν το Δελτίον της Εθνικής Επιτροπής Ελλήνων Αιγύπτου γράφει τα ακόλουθα εύστοχα: ‘Ο Γκαίριγκ και το δημοσιογραφικόν του όργανον – λέγει – θέλουν να αγνοούν παντάπασι την πραγματικότητα εις τα επισιτιστικά ζητήματα της Ελλάδος και την κόλασιν της σημερινής Ελληνικής ζωής, όταν γράφουν τόσας μωρίας και κατά τοιούτον θρασύν τρόπον δια την πενίαν που μαστίζει τον Ελληνικόν λαόν, δια τας αδενοπαθήσεις και στερήσεις που υφίσταται ευθύς από της πρώτης στιγμής που εισέβαλαν οι Γερμανοί εις την Ελλάδα ως θεομηνία ανατροπής των πάντων, και ως σιμούν αφανισμού και γενικής ερημώσεως. Αλλά εδώ, όπως και παντού αλλού, υπάρχουν πράγματα, υπάρχουν αριθμοί, υπάρχουν γεγονότα, που ομιλούν περί των υπευθύνων της τραγικής καταστάσεως η οποία εδημιουργήθη εις την Ελλάδα, και εις βάρος των εγκληματιών που εδημιούργησαν την κατάστασιν αυτήν. Υπάρχουν πληροφορίαι βάσιμοι και άπειροι. Υπάρχουν μαρτυρίαι ανθρώπων που υπέστησαν τας συνεπείας της κτηνώδους βίας της ληστρικής συμμορίας των ναζί, και αίτινες αφού απογυμνώθησαν από τους άρπαγας επιδρομείς, κατέφυγον εις μίαν ακτήν, φάσματα πείνης και απογνώσεως, και ράκη σωματικά και ψυχικά, που δεν είχαν πλέον δυνάμεις δια να αντικρύζουν καθ’ ημέραν επιδεινούμενον δράμα της φρίκης, που ζη σήμερον ο Ελληνικός λαός. Και αι μαρτυρίαι αυταί βοούν ότι οι Γερμανοί πρώτοι έδωσαν το παράδειγμα της ληστείας, της λεηλασίας και της διαρπαγής, και στους συνενωχουμένους μετ’ αυτών επί του σώματος της καθημαγμένης Ελλάδος Ιταλούς και Βουλγάρους, και πρώτοι εδημιούργησαν την ΜΑΥΡΗΝ ΑΓΟΡΑ, που ελάχιστα διαφέρει από το εμπόριον της λευκής σαρκός, πυο διεξήγον οι βάρβαροι λαοί εις τους χρόνους ειδεχθών τυράννων’ – ‘Όλη σχεδόν η Ανθρωπότης – λέγει περαιτέρω – γνωρίζει σχετικώς με την Μαύρην αυτήν Αγοράν που ασκούν οι Γερμανοί καθ’ άπασαν την Ελλάδα, ότι Γερμανοί αξιωματικοί της Γκεσταπό, όχι πλέον οπλίται, αλλ’ αξιωματικοί Γερμανοί – το τονίζομεν – προμηθεύονται την ζάχαριν με τα δελτία της Αγορανομίας με το ληστρικόν νόμισμα της Γερμανικής Κατοχής, και την πωλούν εις τους πτωχούς υποδούλους των αντί 1.000 δραχμών την οκάν. Ότι αγοράζουν τα γεώμηλα [τις πατάτες δηλαδή] αντί 14 δραχμών κατά φορτία, και τα πωλούν αντί 80 και 90 δραχμών την οκάν. Ότι αγοράζουν το αλάτι αντί 15 δραχμών το κιλόν και το πωλούν – πάντοτε Γερμανοί, το τονίζομεν – αντί 100 δραχμών. Ότι αγοράζουν τα σιγαρέττα αντί 30 δραχμών και τα πωλούν δραχμάς 100 έκαστον κυτίον. Αλλά μήπως είναι ένα και δύο τα παραδείγματα αυτής της ληστρικής εκμεταλλεύσεως του μάρτυρος λαού της Πατρίδος μας; Η Μαύρη Αγορά των Γερμανών ανύψωσε τον τιμάριθμον εις τα μη περαιτέρω. Η Μαύρη Αγορά των βαρβάρων επιδρομέων εξήτμισεν ολοσχερώς την Ελληνικήν δραχμήν και την μετέβαλεν εις κόνιν. Η Μαύρη Αγορά των ορδών του Χιτλερισμού εσταθεροποίησε την τιμήν του σίτου εις τας 150 και 180 δραχμάς. Η Μαύρη Αγορά των λεηλασιών και αρπάγων παντός Ελληνικού αγαθού εδημιούργησεν τόσην σπάνιν εις τα όσπρια, ώστε να πωλούνται αντί 180 και 200 δραχμών κατ’ οκάν’. Κατοπτρίζουν και τα ανωτέρω μίαν πλευράν του Τευτονικού πολιτισμού! Πού κατήντησεν ο κόσμος, και που θα καταντούσε αν επεκράτουν οι μαύροι αυτοί τύπου της Νέας Τάξεως!”.
Ένα πλήθος ειδήσεων και εκτιμήσεων για την πολιορκίαν του Λένινγκραντ και της Μόσχας είναι καταχωρημένες στον Ταχυδρόμο της Αλεξάνδρειας της 16ης Οκτωβρίου 1941. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω 1) πως “τα επίσημα σοβιετικά όργανα δεν αποκρύπτουν εις τους κατοίκους τον κίνδυνον τον οποίον διατρέχει η πόλις των, το δε σύνθημα ‘Η Μόσχα εν κινδύνω’ ηλεκτρίζει τους πληθυσμούς και η συμμετοχή των στην άμυνα είναι γενική” – 2) ότι “η μάχη της Μόσχας και η σιδηρά αποφασιστικότης των Ρώσσων αποτελεί το θέμα πολλών κυρίων άρθρων των Αγγλικών εφημερίδων (Τάιμς, Ημερήσιος Τηλέγραφος, Νταίηλη Μέηλ)”.
Και ο Ταχυδρόμος της Αλεξάνδρειας της επόμενης ημέρας κατακλύζεται από ειδήσεις και εκτιμήσεις για την πολιορκία της Μόσχας και τις εξελίξεις στο Λένινγκραντ: 1) Με προέλευση από το Λονδίνο έχει καταχωρηθεί η ακόλουθη είδηση: “Μία σοβαρή απειλή δια την Μόσχαν προέκυψεν εκ του γεγονότος της Γερμανικής διεισδύσεως δυτικώς της Μόσχας, εδήλωσε σοβιετικός εκφωνητής από του ραδιοφώνου της Μόσχας” – 2) Με προέλευση από την Ουάσινγκτον τα ακόλουθα: “Κατά καλώς πληροφορημένην πηγήν, ο εν Μόσχα Αμερικανός πρέσβυς κ. Στάινχαρτ και το προσωπικόν της πρεσβείας αναχωρούν εκ Μόσχας προς […] το εσωτερικόν. Το Καζάν, 400 μίλλια ανατολικώς της Μόσχας, είχε προηγουμένως αναφερθή ως η πιθανωτέρα προσωρινή Σοβιετική πρωτεύουσα. Πυρήν προσωπικού της Αμερικανικής πρεσβείας ευρίσκεται ήδη εκεί. Κατά πληροφορίας των διπλωματικών κύκλων πάσαι αι ξέναι πρεσβείαι εις την Μόσχαν αναχωρούν ή προετοιμάζονται προς αναχώρησιν” – 3) Με προέλευση από το Λονδίνο ότι α) “Οι Τάιμς εις κύριον άρθρον γράφουν ότι δεν επιβεβαιώθη η είδησις ότι η Ρωσσική κυβέρνησις ανεχώρησεν εκ Μόσχας. Η αναχώρησις αύτη έστω και εάν επιβεβαιωθή, δεν είναι ένδειξις εξασθενήσεως της αντιστάσεως. Θα αποτελέση μέτρον σωφροσύνης δια την διατήρησιν των Ρωσσικών δυνάμεων και δια την οργάνωσιν νέων μέτρων αντιστάσεως. Η Μόσχα θα πολεμήση τόσον ερρωμένως, όσον και το Λένινγκραντ κατά της εισβολης” β) “Ο Ημερήσιος Τηλέγραφος [γράφει]: ‘Η Ρωσσική Κυβέρνησις δεν θα έλθη εις συνθηκολογίαν μετά του εισβολέως. Εάν η προώθησίς του αναγκάση αυτήν να φύγη εκ Μόσχας, αύτη θα σημαίνει ακαταμάχητον αποφασιστικότητα προς πόλεμον έως εσχάτων’”. Σε περίληψη ειδήσεων Πρακτορείων Ρώυτερ κά. σημειώνονται μεταξύ πολλών και τα ακόλουθα: “[…] Από γενικωτέρας απόψεως, οι μεν Γερμανοί προελαύνουν βραδέως προς την Μόσχαν, βραδέως όμως και συντεταγμένα υποχωρούν τα στρατεύματα του Τιμοσένκο, διαμφισβητούντα βήμα προς βήμα το εγκαταλειπόμενον έδαφος. Εν τω μεταξύ η Μόσχα, με όλους τους κατοίκους της, ετοιμάζεται να αμυνθή, σωρείαι δε σάκκων άμμου τοποθετούνται εις διάφορα σημεία υπό των κατοίκων της, και τα οδοφράγματα ετοιμάζονται. Δεν εγνώσθη εισέτι, εάν η Σοβιετική Κυβέρνησις εγκατέλειψε ή προτίθεται να εγκαταλείψη την Μόσχαν, τούτο όμως είναι πιθανώτερον, ίνα μη παρεμβάλλη δυσκολίας δια των υπηρεσιών της εις την οργάνωσιν της αμύνης της πόλεως, και εις τας εν αυτή στρατιωτικάς κινήσεις. Την εσπέραν της χθες, η φρουρά του Λένινγκραντ απηύθυνε ραδιοφωνικόν χαιρετισμόν προς τους κατοίκους της Μόσχας, προτρέψασα αυτούς να φανούν αντάξιοι της πόλεώς των και να την υπερασπισθούν, όπως και εκείνοι υπερασπίζουν το Λένινγκραντ. […] Εν τω μεταξύ, ως δηλούται τώρα, η Σοβιετική Κυβέρνησις, λαβούσα εν καιρώ τα μέτρα της, απέστειλε μεγάλους αριθμούς εργατών εις τα ενδότερα βιομηχανικά κέντρα της Ρωσσίας, ίνα συνεχίσουν εις αυτά την πολεμικήν παραγωγήν, αφού ταυτοχρόνως κατέστρεψε όλας τας βιομηχανικάς εγκαταστάσεις των εγκαταλειφθεισών περιοχών, και μετέφερεν εκείθεν όσα μηχανήματα ήταν δυνατόν να μεταφερθούν. Κρίνεται κατόπιν τούτου, ότι η Ρωσσική πολεμική βιομηχανία θα εξακολουθήση ούσα εις θέσιν να ανεφοδιάζη εν αρκετή αναλογία τα μαχόμενα Ρωσσικά στρατεύματα, εν ω ταυτοχρόνως θα εξασφαλίζεται ο πλήρης ανεφοδιασμός των δια της Βρεταννικής και Αμερικανικής βιομηχανίας. Τόσον εις την Μεγάλην Βρεταννίαν, όσον και εις την Αμερικήν, η ανάπτυξις των πολεμικών βιομηχανιών ήρχισεν αποδίδουσα τεραστίαν παραγωγήν εις τανκς, τηλεβόλα και αεροπλάνα, εις δε τας Ηνωμένας Πολιτείας προσετέθησαν τώρα εις τα ήδη λειτουργούντα εργοστάσια δια την εις Ρωσσίαν ενίσχυσιν, και τα εργοστάσια Φορντ, Τζένεραλ Μότορς και Κράυσλερ”.
Από πρωτοσέλιδο κείμενο στον Ταχυδρόμο της Αλεξάνδρειας της 17ης Οκτωβρίου 1941, με τίτλο “Οι εφιάλτες του τυράννου” και επίτιτλο “Από την Ρωσσία εις την Αφρικήν” (με γύρισμα στη δεύτερη σελίδα), που φέρει την υπογραφή Δ. Σεβαστοπούλου, αποσπώ τα ακροτελεύτια που έχουν θαρρώ τη θέση τους και εδώ, μια που εξέφραζαν πολλούς, ανεξαρτήτως κοινωνικοπολιτικών αντιλήψεων, μαζί και τους κατοίκους του Μικρασιατοπροσφυγικού Συνοικισμού της Νέας Φιλαδέλφειας: “Όλα τα βλέμματα στρέφονται με δέος στην Ρωσσία και όλες οι καρδιές εύχονται την τελική Ρωσσική νίκη. Οι μέχρι χθες αδιάφοροι Ρώσσοι […] μάς έγιναν σήμερα αντικείμενα της ζωηροτέρας σκέψης μας, πρωταθληταί στον στίβο του Πολέμου. Είναι οι καβαλάρηδες – Αη-Γιώργηδες – που θα κατατροπώσουν το φοβερό τέρας με τη διχαλωτή γλώσσα και θα καθαρίσουν την γη από το μίασμά του. Είναι οι εφιάλτες, που δεν αφήνουν σε ησυχία τον δικτάτορα νύχτα-μέρα”.
(Ακολουθεί συνέχεια)
Κώστας Π. Παντελόγλου
