Ο αναστηθείς “Παρατηρητής” ανέδειξε με ανυπόγραφη, ως συνήθως, δημοσίευσή του κάτι σημαντικό – ότι προχωρά η “διευθέτηση-οριοθέτηση” του Κηφισού ποταμού στο κομμάτι του που διασχίζει την πόλη μας και ιδιαίτερα στο φυσικό κομμάτι του, πάνω από τη γέφυρα του Κόκκινου Μύλου και έως την Αττική Οδό. Ο “Παρατηρητής” δημοσίευσε επίσης και τις τοποθετήσεις του Συλλόγου Πολίτες Υπέρ των Ρεμάτων “Ροή” και της Ορνιθολογικής Εταιρείας στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου που συζήτησε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του σχεδιαζόμενου έργου.
Είναι νέα κι απρόσμενα τα όσα αναδεικνύει στα δημοσιεύματά του; Όχι και πολύ. Καταρχάς, το έργο της μελέτης “διευθέτησης-οριοθέτησης” του Κηφισού στο εν λόγω τμήμα ξεκίνησε το 2015 επί ΣΥΡΙΖΑ, από το τότε Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού με υπουργό τον Γιώργο Σταθάκη. Ένας άγονος διαγωνισμός οδήγησε σε νέα διαδικασία, η οποία προχώρησε επί Χρήστου Σπίρτζη το 2018. Από αυτή την αφετηρία εκκινώντας, φτάσαμε στο σημείο που το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής εκλήθη να κρίνει και να εγκρίνει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου. Προσοχή: όχι για έργο της Περιφέρειας επί Γιώργου Πατούλη, αλλά για έργο της κεντρικής κυβέρνησης, που είχε ξεκινήσει επί ΣΥΡΙΖΑ. Και μπορεί η Περιφέρεια Αττικής του Γιώργου Πατούλη να θέλει να τα κάνει όλα τσιμέντο και η διοίκηση Βούρου-Κωνσταντινίδη στη ΝΦ-ΝΧ να έχει παρόμοιες αντιλήψεις, αλλά αυτή η κρίσιμη λεπτομέρεια είναι βασική για να κατανοήσουμε το πού βρισκόμαστε σήμερα με τα ποτάμια της Αττικής και ειδικότερα με τα δικά μας εδώ, στη Νέα Φιλαδέλφεια (Ποδονίφτης, Γιαμπουρλάς, Κηφισός). Δεν υφίσταται στην πραγματικότητα διάκριση μεταξύ των κύριων πολιτικών δυνάμεων στο ζήτημα του πώς θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε τα ποτάμια της Αττικής, αλλά και γενικότερα.
Όποιοι έχουν στοιχειώδη μνήμη, θα θυμούνται ότι το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας σταμάτησε ένα καταστροφικό έργο της Περιφέρειας Αττικής της Αρένας Δούρου στον Ποδονίφτη (αν και το σκεπτικό της απόφασής του αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα). Κατά του έργου είχε προσφύγει τόσο οι Δήμοι ΝΦ-ΝΧ και Αθηναίων, όσο και 49 πολίτες της ΝΦ-ΝΧ, από κοινού με τον Σύλλογο “Ροή”.
Όποιοι έχουν καλύτερη μνήμη, θα θυμούνται πως η δίκη στο ΣτΕ ήταν το τέλος ενός κύκλου για τον Ποδονίφτη, ο οποίος είχε ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2017, με ένα έργο που όχι μόνο δεν απέτρεψε αλλά και επεδίωκε η δημοτική αρχή του Άρη Βασιλόπουλου: την “προσωρινή” παρέμβαση “αντιστήριξης πρανών” του Ποδονίφτη στο ύψος της οδού Πανόρμου, κάτω από το Σχολείο του Σπαθάρη.
Οφείλουμε να πούμε ότι ο Σύλλογος Πολίτες Υπέρ των Ρεμάτων “Ροή”, δια της πρόεδρου του Χριστίνας Φίλιππα, είχε παρέμβει στον Άρη Βασιλόπουλο αμέσως μόλις έμαθε τα του έργου από συμπολίτες μας, παρέμβαση που κατέληξε σε σχέση εμπιστοσύνης της κ. Φίλιππα με τον Άρη Βασιλόπουλο. Απ’ αυτή τη σχέση εμπιστοσύνης προέκυψε η διοργάνωση σχετικής ημερίδας στην πόλη, με διοργάνωση της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας Ιάνθη, της Χριστίνας Φίλιππα, στο τέλος του ίδιου χρόνου, αλλά και η έκδοση λευκώματος για τα ποτάμια του δήμου από την ίδια εταιρεία λίγο καιρό αργότερα (εκ των συγγραφέων του λευκώματος, ο αξιόλογος Πατησιώτης βιολόγος Μαρτίνος Γκαίτλιχ, που εκπροσώπησε τώρα την Ορνιθολογική Εταιρεία στο Περιφερειακό Συμβούλιο).
Ωστόσο, παρά την ορθή επιχειρηματολογία της “Ροής” για τα ποτάμια μας και τις χρήσιμες ενέργειες της Ιάνθης (επ’ αμοιβή και οι δύο), ο Δήμος ΝΦ-ΝΧ και ο δήμαρχός του Άρης Βασιλόπουλος στήριξαν την ίδια περίοδο άλλο ένα έργο πάνω στον Κηφισό αυτή τη φορά: τη δήθεν αποκατάσταση της οδού Ζαΐμη την άνοιξη του 2018 – επρόκειτο επίσης για έργο της Περιφέρειας Αττικής υπό τη διοίκηση της Αρένας Δούρου. Που πάει να πει ότι αν και η σχέση “Ροής”, “Ιάνθης” και διοίκησης Άρη Βασιλόπουλου συνεχιζόταν, η ουσία των επιχειρημάτων των φίλων των ποταμιών δεν υπερκέρασε τα επιχειρήματα που προέβαλαν επισήμως κι ανεπισήμως ο δήμαρχος και άλλα στελέχη, αιρετά ή όχι, της δημοτικής αρχής του Άρη (“μας κάνουν μηνύσεις οι παρόχθιοι ιδιοκτήτες” και άλλα παρόμοια).
Όταν προέκυψε αυτό το δεύτερο ζήτημα της οδού Ζαΐμη, ο υπογράφων το παρόν κείμενο ενημέρωσε το ΔΣ της “Ροής” ώστε να συμβάλλει στην ανάδειξη του θέματος. Πράγματι, σε διαδοχικές επισκέψεις ορισμένα μέλη του τότε ΔΣ (Φίλιππος Δραγούμης, Ροδούλα Κωνσταντινίδου, Δημήτρης Θεοδοσόπουλος, Ιωσήφ Ευφραιμίδης) έκαναν αυτοψίες στην περιοχή της οδού Ζαΐμη πριν την έναρξη του έργου. Μάλιστα, με τον Δημήτρη Θεοδοσόπουλο, που μίλησε τώρα στο Περιφερειακό Συμβούλιο εκ μέρους της “Ροής” και τον Ιωσήφ Ευφραιμίδη είχαμε προβεί σε από κοινού καταγγελία του εργολάβου την ημέρα της εγκατάστασής του και περάσαμε αρκετές ώρες μαζί στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα Αχαρνών (απ’ την άλλη μεριά του ποταμού ο εργολάβος, γαρ). Για διάφορους λόγους, αλλά κυρίως επειδή η δημοτική αρχή Βασιλόπουλου είχε πρακτικά γραμμή κατά της ύπαρξης των ποταμιών μέσα στην πόλη, το θέμα δεν προχώρησε σε επίπεδο “Ροής” και δεν μπόρεσε να στηριχτεί σε τοπικό επίπεδο.
Η σημερινή ενασχόληση του κύκλου του “Παρατηρητή” με το θέμα είναι παροδική και δευτερογενής. Από το τέλος της περιόδου Ιουλίου 2017- Οκτωβρίου 2019 (έργο οδού Πανόρμου, έναρξη έργου Περιφέρειας για τσιμεντοποίηση Ποδονίφτη, έργο οδού Ζαΐμη, εκδίκαση προσφυγών για τσιμεντοποίηση Ποδονίφτη στο ΣτΕ) κοντεύουν να περάσουν τρία χρόνια. Σ’ αυτή την τριετία δεν ακούσαμε κουβέντα για τα ποτάμια από κανέναν, αν και είχαμε ένα σωρό ευκαιρίες, μ’ αφορμή και την υπογειοποίηση δίπλα στην OPAP Arena που θίγει τον τρίτο της παρέας των ποταμών Γιαμπουρλά. Δεν είδαμε καμία θετική πρωτοβουλία εντός πόλης από τη θέση της αντιπολίτευσης, δεν είδαμε ανάδειξη των αβελτηριών της διοίκησης (πέραν ίσως του προεκλογικού καγχασμού για τον “βιολογικό καθαρισμό” των ποταμών που συμπεριέλαβε στο εκλογικό “πρόγραμμά” του ο αδαής Γιάννης Βούρος και οι άσχετοι που τον περιβάλλουν), δεν είδαμε επιδίωξη συνέχισης των πολιτικών που υποτίθεται ότι είχε διεκδικήσει η προηγούμενη δημοτική αρχή (τι απέγινε, π.χ., με τα αυθαίρετα επί της δικής μας όχθης του Ποδονίφτη ή πού πήγε η συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων για το ζήτημα;). Από πράξεις, μηδέν.
Αλλά και σε επίπεδο λόγου και πολιτικής αντιπαράθεσης, και την περίοδο 2017-2019 λίγες φωνές υπέρ των ποταμιών ακούστηκαν μέσα απ’ αυτή την πόλη. Υπήρξαν οι αδιάφοροι, που δεν ακούσαμε τη φωνή τους. Υπήρχαν οι ρεαλιστές, του δημάρχου Άρη Βασιλόπουλου συμπεριλαμβανομένου, που μιλούσαν, μεν, κατά … φιλοποτάμιο τρόπο, αλλά δρούσαν με βάση τον βραχνά της “υφιστάμενης κατάστασης” (καταπάτηση-νομιμοποίηση-ατομική ιδιοκτησία, βλ. και τις δύο περιπτώσεις μικρών έργων που αναφέραμε ήδη). Υπήρχαν και ολίγοι φίλοι των ποταμών και του περιβάλλοντος, των οποίων οι απόψεις συνεθλίβησαν απ’ τον … αριστερό ρεαλισμό, την κομματική πειθαρχία του ΣΥΡΙΖΑ, την έλλειψη ενδιαφέροντος των πολλών για τους όρους της ζωής τους.
Τα εμπόδια θα ήταν βέβαια πολλά, αν ήθελε κανείς ν’ αντιταχθεί στις εξελίξεις, και ίσως αυτά ήταν αρκετά για να τον αποθαρρύνουν: οι ιδιοκτήτες, οι εργολάβοι, οι κρατικοί και περιφερειακοί φορείς. Αλλά κυρίως χρειαζόταν χρόνος, χρήμα από τις τσέπες των ενδιαφερόμενων, προσπάθεια, γνώση, διάχυση αυτής της γνώσης και κοινωνική παρέμβαση – κάτι που ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός, άντε των δύο χεριών, έδειξαν πρόθυμοι να προσφέρουν.
Γι’ αυτό και ο αναστημένος “Παρατηρητής” έκανε μισή δουλειά αναδεικνύοντας το θέμα – διότι χωρίς την απαιτούμενη αυτοκριτική κι επανεκκίνηση, κι αυτόν θα τον πάρει το ποτάμι…
Υπενθυμίζουμε, τέλος, ορισμένα χρήσιμα δημοσιεύματα του Κόσμου της Ν. Φιλαδέλφειας επί του ζητήματος των ποταμιών:
“Ο Ποδονίφτης, μια ημερίδα και η δημοτική αρχή“, 14/12/2017
“Να το πάρει το ποτάμι;“, 20/1/2018
“Κενές θριαμβολογίες για τον Ποδονίφτη“, 4/3/2018
“‘Αντιπλημμυρικά’ έργα ή άλλο ένα τσιμέντωμα [στον Κηφισό];“, 23/4/2018
“Ποιος κοροϊδεύει ποιον για τον Ποδονίφτη;“, 10/6/2018
“Πάει κι ο Ποδονίφτης“, 15/6/2018
“Και πάλι για τον Κηφισό και το έργο της οδού Ζαΐμη“, 27/5/2018
“Τι πρέπει να γίνει τώρα για τον Ποδονίφτη;“, 4/10/2019
“Κινδυνεύει από πλημμύρα η Νέα Φιλαδέλφεια-Νέα Χαλκηδόνα;“, 18/10/2019
“Το ΣτΕ ακύρωσε την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του τσιμεντώματος του Ποδονίφτη“, 6/11/2019
π.
