Το δέκατο κατά σειρά συμπόσιο του Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.) της γειτονικής μας Νέας Ιωνίας διοργανώθηκε από τις 6 ως τις 8 Μαΐου 2022, με θέμα «Από τη Συνθήκη των Σεβρών στη Συνθήκη της Λωζάνης», υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας. Η έκδοση των πρακτικών του συμποσίου παρουσιάστηκε στις 12 Ιουλίου 2023 κι έφθασε λίγο αργότερα στην έντυπη μορφή της στον «Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας» – άλλη μια θερινή άφιξη για την ιστοσελίδα μας.
Η διοργάνωση του συμποσίου αυτού δεν ήταν ευκαιριακή, με αφορμή δηλαδή την περσινή επετειακή χρονιά των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αποτελεί, μαζί με τα προηγούμενα εννέα επιστημονικά συμπόσια του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ, αποτύπωμα της πορείας ενός θεσμού με έργο γύρω από τα μικρασιατικά ζητήματα.
Ο τόμος των πρακτικών του 10ου συμποσίου (ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. 2023, 293 σελ.) ξεκινά με το πρόγραμμα εργασιών, τα βιογραφικά των εισηγητών, τις επίσημες προσφωνήσεις και μια απόδοση τιμής στον Χένρυ Μοργκεντάου για το ρόλο του στην προσφυγική αποκατάσταση και στον Άσα Τζένινγκς για τη διάσωση μεγάλου αριθμού προσφύγων από τη Σμύρνη κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ακολουθούν οι δεκαέξι εισηγήσεις από ισάριθμους εισηγητές και εισηγήτριες, που εξετάζουν τη διπλωματική πλευρά του ζητήματος, μελετούν πηγές και ερμηνευτικά σχήματα αναζητώντας αίτια και επιπτώσεις, αγγίζουν θέματα στρατιωτικά, θρησκευτικά, ασχολούνται με την ανταλλαγή πληθυσμών και τις αποζημιώσεις, αλλά εστιάζουν και σε συγκεκριμένα πρόσωπα και στο ρόλο που έπαιξαν την κρίσιμη περίοδο πριν και μετά την καταστροφή. Ενδιαφέρουσα πλευρά του τόμου των Πρακτικών αποτελεί η καταγραφή όχι μόνο των εισηγήσεων, αλλά και της συζήτησης που ακολουθεί επ’ αυτών κάθε φορά, γεγονός που συμβάλλει στο να φωτιστούν τα θέματα που απασχόλησαν τις εργασίες του συνεδρίου μέσα από το διάλογο.
Ο κύκλος των εισηγήσεων ολοκληρώνεται με τα συμπεράσματα και τη διατύπωση ευχαριστιών από τον Πρόεδρο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Λουκά Χριστοδούλου, ενώ ακολουθούν φωτογραφικά στιγμιότυπα από τις εργασίες του συμποσίου. Ο τόμος κλείνει με Πρωτοσέλιδα Εφημερίδων της περιόδου 1919-1923, που εκτείνονται σε 53 σελίδες και προέρχονται από το αρχείο του Κων/νου Νίγδελη, Συγγραφέα, Προέδρου του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως-Σταυρουπόλεως.
Πριν κλείσουμε αυτή την παρουσίαση, και προκειμένου να έχουν οι αναγνώστριες και οι αναγνώστες μια συνολικότερη εικόνα, αναγκαία κρίνουμε μια αναφορά στη θεματολογία των προηγούμενων συμποσίων του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ., που αγγίζουν πολλές πλευρές της μικρασιατικής ζωής και της μελέτης πάνω σε αυτήν. Οι χρονολογίες που αναφέρονται σε παρένθεση αφορούν το έτος πραγματοποίησης του συνεδρίου κάθε φορά. Το 1ο συμπόσιο λοιπόν είχε θέμα «Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας από την Αρχαιότητα μέχρι την Μεγάλη Έξοδο» (2004), το 2ο «Παιδεία – Εκπαίδευση στις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής» (2005), το 3ο «Τρεις χιλιετίες Μικρασιατικού Πολιτισμού: Επιστήμες-Γράμματα-Τέχνες» (2007), το 4ο «Πολιτικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί θεσμοί των Ελλήνων της Μικράς Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους» (2009), το 5ο «Η συμβολή των προσφύγων στην Πολιτική, Πολιτιστική και Οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας» (2011), το 6ο «Η κοινωνική μέριμνα στις Ελληνικές Κοινότητες της Μικράς Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους» (2013), το 7ο «Η θέση και ο ρόλος της Μικρασιάτισσας κατά τους νεότερους χρόνους, έως το 1922» (2015), το 8ο «Λίγο πριν την 100/ετία: Πώς και γιατί οι Έλληνες υπέστησαν τη μεγαλύτερη Καταστροφή της Ιστορίας τους» (2017) και το 9ο «Η επίδραση των Μικρασιατών προσφύγων στον Νεοελληνικό Πολιτισμό (2019)».
Τα πρακτικά των συμποσίων μπορεί κανείς να βρει σε μορφή pdf, μαζί με τις υπόλοιπες εκδόσεις του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ., στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://kemipo-neaionia.gr/publications/.
Για να κλείσουμε, καλή συνέχεια θα ευχηθούμε συνολικά στο έργο όσων προσπαθούν, ο καθένας από το δικό του μετερίζι, για την έρευνα, την τεκμηρίωση και τη διάσωση της ιστορικής μνήμης σε καιρούς χαλεπούς.
λ.
